زیباشناسی اسلوب منادا در خطبه ها و نامه های سیاسی نهج البلاغه

نویسندگان

سبحان کاوسی

علی باقر طاهری نیا

مرتضی قائمی

چکیده

نوع خطاب­ها و حروف به­کار رفته در اسلوب منادا در هر زبان بیانگر نوعی از زیبایی­های آن زبان هستند و هر کدام برای منظوری خاص برای بیان احساسات گوینده آن­ به­کار گرفته می­شوند. به­همین دلیل ادیبان و علمای بلاغت که در متون و کتاب­های مختلف به­بررسی زیبایی­های موجود در اسلوب­های مختلف بلاغی می­پردازند، منادا را به­عنوان یکی از این اسلوب­ها بررسی زیباشناسی می­کنند. سهم قابل توجهی از نهج­البلاغه به نامه­های سیاسی و خطبه­های سیاسی حضرت علی(ع) اختصاص یافته است و از مهم­ترین تکیه­گاه­های کلامی این فرازهای سیاسی، ساختار ندا و مسائل پیرامونی آن­ است. این که حضرت علی(ع) نامه­ای سیاسی نگاشته و خطبه­ای سیاسی عنوان کرده است و در آن نامه یا خطبه مخاطب یا مخاطبین و منظورین خود را به­شیوه­های خاص با توجه به فضا و مقام و منزلت آن­ها، مورد ندا قرار داده­اند، موضوعی است که قابلیت تحلیل بلاغی و زیباشناسی دارد. هدف از این بحث تحلیل زیباشناسانه نوع منادا و حروف آن در این خطبه­ها و نامه­ها می­باشد. تحلیل درست این ساختارهای ندایی علاوه بر تبیین زیباشناسانه کلام حضرت شمولیت و دایره این مصادیق را نیز تبیین و تمدید می­نماید. بررسی انجام شده پیرامون حروف منادا پس از تحلیل زیباشناسی اصوات و حروف منادا و بررسی آن­ها در نمونه­های نهج­البلاغه نشان از کاربرد صحیح اسالیب منادا براساس کاربردهای زیباشناسانه آن­ها دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل ساختاری اسلوب تهکّم در خطبه های نهج البلاغه

اسلوب تهکّم همواره یکی از متداول­ترین شیوه­های ادبی جهت تنبیه و هشیاری مخاطب بوده است. بدین صورت که متکلم جهت توهین، تحقیر و یا تنبیه مخاطب،لفظی را به­جای لفظی دیگر می آورد؛ مانند زمانی که مدح را به جای ذم و وعد را به جای وعید به کار گیرد. این صنعت بلاغی در هر دو علم معانی و بیان مورد نظر دانشمندان بلاغت بوده است و امام علی(ع) در بسیاری از خطبه­های نهج­البلاغه با اهداف مختلف از این صنعت ادبی بهر...

متن کامل

مضامین اسلوب قصر در نهج البلاغه

درباره­ی جوانب مختلف نهج البلاغه، پژوهش های شایسته ای صورت گرفته، ولی در مورد یکی از ابعاد مهمّ بلاغی آن، یعنی«اسلوب قصر»، تاکنون مقاله­ ای نگارش نیافته است. این درحالی است که عرب برای بیان اهمیّت مضمون جمله­ای، از روشهای تاکیدی گوناگونی بهره می گیرد که مهمترین و مؤکَّدترین آنها، «اسلوب قصر» است. «قصر» یعنی«تخصیص چیزی به چیزی و نفی ماسوای آن به روشی مخصوص». وجه تاکید قصر، آن است که دو جمله در یک عب...

متن کامل

بررسی تصویر استعاری دنیا در خطبه های نهج البلاغه

امام علی (ع) در فصاحت و بلاغت بی مانند و در خطابه و سخنوری سر آمد است، سحنان زیبا و پرمحتوا و آموزنده او از روزگار زندگی پر بارزش، مورد توجه ادیبان و سخن شناسان و بزرگان علم وادب بوده است. نهج البلاغه با محتوای غنی و تصویر های زیبا و نغمه دلنشین، از همان آغاز توجه بسیاری از بزرگان دانش زیبا شناسی و هنر سخنوری را به خود جلب کرده است. دنیا یکی از موضوعات اصلی و محوری نهج البلاغه است که امام (ع) د...

متن کامل

مضامین اسلوب قصر در نهج البلاغه

درباره­ی جوانب مختلف نهج البلاغه، پژوهش های شایسته ای صورت گرفته، ولی در مورد یکی از ابعاد مهمّ بلاغی آن، یعنی«اسلوب قصر»، تاکنون مقاله­ ای نگارش نیافته است. این درحالی است که عرب برای بیان اهمیّت مضمون جمله­ای، از روشهای تاکیدی گوناگونی بهره می گیرد که مهمترین و مؤکَّدترین آنها، «اسلوب قصر» است. «قصر» یعنی«تخصیص چیزی به چیزی و نفی ماسوای آن به روشی مخصوص». وجه تاکید قصر، آن است که دو جمله در یک عب...

متن کامل

تصویر پردازی زنده در خطبه های نهج البلاغه

تصویرسازی رکن مهم زیبایی اثر ادبی، است. هراندازه تصاویر، پویاترباشد، متن ادبی ارزشمندتر می­شود؛ زیرا آن را ملموس و محسوس می­نماید. خطبه­های امام علی (ع) از نظر مقام ادبی جایگاهی والا دارد. این خطبه­ها سرشار از تصاویر ادبی زنده و پویاست که فضایی قابل لمس را برای مخاطبان آفریده است. امام با استفاده­ی به­جا از تشبیهات حسی، استعارات قوی، رنگ­ سازگار با فضای وصف شده، اصوات هماهنگ با معن...

متن کامل

اعتبارسنجی اصالت خطبه 219 نهج البلاغه با بررسی چالش ها و دیدگاه های حدیثی و تاریخی خطبه

خطبه 219 نهج البلاغه که برخی از شارحین آنرا در مدح خلیفه دوم از سوی امام می دانند، درحوزه سند ودلالت همواره با چالش ها و دیدگاه های متفاوتی روبرو بوده است. برخی بزرگان شیعه صحت انتساب این سخنان به امام علی علیه السلام را مورد تشکیک قرار داده و ایراد آن از سوی امام را انکار کرده اند. از سوی دیگر فهم محتوی خطبه، در بستر بررسی های اسنادی و رجالی و مصادر تاریخی آن، با نظر داشت شرایط حاکم بر فضای صد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه (علمی - پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5233

دوره 1

شماره 4 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023